ที่มาและหลักการของสิทธิมนุษยชน .. บทความดี ๆ จาก naksit.org

ที่มาและหลักการสิทธิมนุษยชน

เนื่องจากแนวคิดสิทธิมนุษยชนมาจากของตะวันตก ถ้ามองในแง่ฐานความคิด แนวคิดที่เชื่อว่ามนุษย์มีสิทธิโดยธรรมชาติ มีสิทธิที่ติดมาโดยกำเนิด ซึ่งผูกพันกับระบบความคิดเชิงอภิปรัชญาของต่างชาติที่พยายามอธิบายเรื่องธรรมชาติของความเป็นมนุษย์ มีบางสิ่งบางอย่างที่เป็นแก่นแท้ ความมีเหตุผล มโนธรรม ตรงนี้ก็นำไปสู่การอธิบายเรื่องคุณค่าความเป็นมนุษย์ หรือที่เรียกว่าศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์นำไปสู่แนวคิดการมีอำนาจเหนือ ชีวิต ร่างกาย ซึ่งก็คือคำอธิบายเกี่ยวกับเรื่องสิทธิมนุษยชน หรือที่แรกเริ่มใช้คำว่า "สิทธิโดยธรรมชาติของมนุษย์"

แนวคิดนี้เกิดมาจากวัฒนธรรมตะวันตก ซึ่งเป็นสิ่งที่สังคมไทยไม่ค่อยเข้าใจว่าเป็นสิทธิของธรรมชาติอะไรกัน เพราะเราติดอยู่ในความคิดที่ว่าสิทธิมีโดยกฎหมาย เป็นแนวคิดแบบปฏิฐานนิยมมองอะไรเฉพาะสิ่งที่เห็นได้ จับต้องได้ เชื่อเฉพาะสิ่งที่ปรากฏต่อสายตา อะไรที่เป็นเรื่องนามธรรม เรื่องจิตนิยมจะไม่ยอมเชื่อ ซึ่งเมื่อคิดแบบนี้แล้วก็มองไม่เห็นถึงการมีอยู่ของความเป็นของมนุษย์ หรือสิทธิมนุษยชน นี่คือจุดเริ่มต้นของปัญหา ประเด็นของความคิดมาจากวัฒนธรรมตะวันตกเพิ่งปรากฏเมื่อ 200-300 ปีที่ผ่านมานี้เองไม่ได้มีมาตั้งแต่หลายพันปีที่แล้วซึ่งเป็นผลจากการต่อสู้ทางความคิดในเรื่องของความขัดแย้งทางชนชั้น เรื่องของการเติบโตของชนชั้นกลาง เรื่องของการปฏิวัติอุตสาหกรรม ทำให้เกิดกลุ่มพลังชนชั้นกลาง กลุ่มพลังทางเศรษฐกิจที่เคลื่อนไหวเรียกร้องอำนาจในสังคม แบ่งอำนาจกับกลุ่มกษัตริย์ กลุ่มเจ้า ยืนหยัดในอำนาจความชอบธรรมของตัวเองว่า "ผมมีอำนาจเท่ากับคุณนะ" เพราะฉะนั้น ประเด็นเรื่องสิทธิมนุษยชนจึงกลายเป็นอาวุธในการต่อสู้เพื่อที่จะเรียกร้องความเท่าเทียมเชิงอำนาจกับพวกกลุ่มเจ้า กลุ่มกษัตริย์ หรือแม้กระทั่งพระ นักบวช ซึ่งสมัยก่อนสังคมตะวันตกพวกพระ นักบวชก็มีอิทธิพลทางการเมืองมาก เหล่านี้เป็นบริบทของต่างประเทศที่ทำให้เกิดแนวคิดของสิทธิมนุษยชนขึ้นมา